ਭਾਰਤ ਖਿਡੌਣਾ ਉਦਯੋਗ ਵਿੱਚ ਸਫਲਤਾ ਦੀਆਂ ਨਵੀਆਂ ਉਚਾਈਆਂ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚਿਆ, ਨਿਰਯਾਤ ਵਿੱਚ 239% ਦੀ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਵਾਧਾ
ਨੈਸ਼ਨਲ ਟਾਈਮਜ਼ ਬਿਊਰੋ, 05 ਜਨਵਰੀ: ਭਾਰਤੀ ਖਿਡੌਣਾ ਉਦਯੋਗ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਤਰੱਕੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਾਰਤੀ ਖਿਡੌਣਾ ਉਦਯੋਗ ਵਿੱਚ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2015 ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2022-23 ਵਿੱਚ ਆਯਾਤ ਵਿੱਚ 52% ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਅਤੇ ਨਿਰਯਾਤ ਵਿੱਚ 239% ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ (IIM) ਲਖਨਊ ਦੁਆਰਾ ਉਦਯੋਗ ਅਤੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਵਪਾਰ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਵਿਭਾਗ (DPIIT) ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ 'ਤੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ "ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਣੇ ਖਿਡੌਣਿਆਂ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ" 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਹੈ।
ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਕਾਰਨ ਨਿਰਮਾਣ ਈਕੋਸਿਸਟਮ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਹੋਇਆ ਹੈ
ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਖਿਡੌਣਾ ਉਦਯੋਗ ਲਈ ਇੱਕ ਬਿਹਤਰ ਅਤੇ ਅਨੁਕੂਲ ਨਿਰਮਾਣ ਈਕੋਸਿਸਟਮ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, 2014 ਤੋਂ 2020 ਤੱਕ, ਛੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਰਮਾਣ ਯੂਨਿਟਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਦੁੱਗਣੀ ਹੋ ਗਈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ, ਆਯਾਤ ਇਨਪੁਟਸ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰਤਾ 33% ਤੋਂ ਘਟ ਕੇ 12% ਹੋ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਕੁੱਲ ਵਿਕਰੀ ਮੁੱਲ 10% ਦੀ ਮਿਸ਼ਰਿਤ ਸਾਲਾਨਾ ਵਿਕਾਸ ਦਰ (CAGR) 'ਤੇ ਵਧਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਸਭ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਰਤ ਉਤਪਾਦਕਤਾ ਵੀ ਵਧੀ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਗਲੋਬਲ ਖਿਡੌਣੇ ਨਿਰਯਾਤਕ ਵਜੋਂ ਉੱਭਰ ਰਿਹਾ ਹੈ
ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਹੁਣ ਗਲੋਬਲ ਖਿਡੌਣੇ ਮੁੱਲ ਲੜੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਨਿਰਯਾਤਕ ਵਜੋਂ ਉੱਭਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਸੰਯੁਕਤ ਅਰਬ ਅਮੀਰਾਤ (UAE) ਅਤੇ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੱਕ ਜ਼ੀਰੋ-ਡਿਊਟੀ ਮਾਰਕੀਟ ਪਹੁੰਚ ਦਾ ਵੀ ਆਨੰਦ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਖਿਡੌਣਿਆਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਸਥਾਨ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਖਿਡੌਣਾ ਉਦਯੋਗ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਵਿਚਕਾਰ ਲਗਾਤਾਰ ਸਹਿਯੋਗ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਚੀਨ ਅਤੇ ਵੀਅਤਨਾਮ ਵਰਗੇ ਖਿਡੌਣਿਆਂ ਦੇ ਕੇਂਦਰਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਵਿਹਾਰਕ ਵਿਕਲਪ ਵਜੋਂ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ।
ਕਦਮ ਅਤੇ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ
ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੀ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਖਿਡੌਣਾ ਉਦਯੋਗ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕੁਝ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਦਮ ਚੁੱਕੇ ਜਾਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਵਿੱਚ ਤਰੱਕੀ, ਈ-ਕਾਮਰਸ ਦੀ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਰਤੋਂ, ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ, ਬ੍ਰਾਂਡ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਨਾ, ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਸੰਚਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਅਤੇ ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਜੋੜਨਾ, ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਖੇਤਰੀ ਕਾਰੀਗਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸਹਿਯੋਗ ਕਰਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।